Karbohidratet (Gluçidet)

Jane lende organike  shumica e te cilave kane formule  empirike (CH2O)n  . Fillimisht u mendua se ato jane produkte te  hidratuara te karbonit prandaj u quajten karbohidrate . por u pa se disa prej tyre  i shmangeshin kesaj formule empirike , prandaj u quajten gluçide .

Funksionet e karbohidrateve :

1. Sherbejne si burim dhe si rezerve energjie   te cilin organizmi e perdor kur i nevojitet .psh si glikogjeni tek gallesat shtazore
3. Kane funksion ndertimior, strukturor .  , psh . celuloza merr pjese ne ndertimin e murit qelizor te qelizave bimore , kitina gjendet ne skeletin e jashtem te vertebroreve, etj .

Glucidet klasifikohen ne 3 grupe : 

A) Monosaharide-  Glucidet e thjeshta , te cilat perbehen nga nje molekule e vetme dhe nuk hidrolizohen
B) Oligosaharide - perbehen nga bashkimi i 2-10 monosaharideve te cilat lidhen midis tyre me li

dhje glukozidike  

C_ Polisaharitet - perbehen nga 11 ose me shume monosaharide ose derivate te tyre te lidhura me vargje te gjate lineara  ose te degezuara  .

Monosaharidet

Monosaharidet me te thjeshta jane triozat  te ndertuara nga nje varg me 3 atome karboni .

Tetrozat perbehen nga nje varg prej 4 atomesh karboni .

Pentozat perbehen nga nje varg  prej 5 atoemsh karboni 

Hekzozat  perbejne grupin me te madh te monosaharideve  dhe jane te ndertuara nga nje varg prej 6 atomesh karboni .

Derivatet e monosaharideve :

1.Glukozidet - jane produkte te bashkeveprimit te grupit OH te lidhur me grupin anomerik te monosaharidit  me nje grup OH te ardhur nga nje alkol . 

2.Aminosheqernat -  jane derivate te monosaharideve  ku nje apo me shume grupe OH te lira zevendesohen nga grupe NH2.

Derivate te tjera jane derivatet O-Acile , O-Metile dhe derivatet alkolike te glucideve .

Oligosaharidet 

Nisur nga numri i monosaharideve qe marin pjese ne ndertimin e oligosaharideve kemi  disaharide , trisaharide , tetrasaharide , etj . 

Polisaharidet 

Jane polimee te monosaharideve ose derivateve te tyre  te lidhur me lidhje glukozidike ne vargje lineare dhe te degezuara . Ato ndahen ne 2 grupe . 

a) polisaharide rezerve ( amidoni, glikogjeni)

b_polisaharide ndertimore ) celuloza, kitina )